سلام علیکم

محضر مبارک حضرت آیت الله سیفی مازندرانی ^{دام ظلّه العالی}

احتراماَ خواهشمنى است به استفتائات ذیل الذکر پاسخ دهید

1- اگر بعد از جاری شدن صیغه عقد نکاح، زوجین توافق کنند که میزان مهر را افزایش دهند، آیا این افزایش مهر صحیح است؟

2- در صورت منفی بودن پاسخ سؤال فوق، آیا زوجه می تواند این میزان افزایش یافته را به عنوان یک دین که عنوان مهر نیز بر آن نیست و احکام مهر بر آن بار نمی شود، مطالبه نماید یا خیر؟ (آیا چنین دینی باطل و غیر قابل مطالبه است، یا خیر؟)

احمد رضا موسوی (مصباح الشریعة)

بسمه تعالی

پاسخ سؤال اول: همانگونه که در صورت عدم تعیین مهر قبل از عقد - علی التحقیق - می توان مهر را بعد از عقد باتفاق نص و فتوی تعیین کرد به همان دلیل می توان در صورت تعیین مهر در ضمن عقد مقدار آن را بعد از عقد با توافق طرفین – یعنی زوج و زوجه – افزایش داد؛ چون ادلّه‏ی جواز اطلاق دارد؛ زیرا سبب اصلی جواز و استحقاق مهر در مصبّ اجماع و مدلول نصوص دو عنصر عقد و تراضی طرفین است. و از جمله‏ی این نصوص معتبره‏ی زراره است که حضرت فرمود:«الصداق کل شیءٍ تراضی علیه الناس قلّ أو کثر في متعة أو تزویج غیر متعة»، و نیز در صحیحه‏ی کنانی و حلبی، و جمیل: فرمود:«المهر ما تراضی علیه الناس»^{(الوسائل: ب 1 من ابواب المهور، ح 6، 1، 4، 10)} و در صحیحه‏ی فضیل بن یسار فرمود:«الصداق ما تراضیا علیه».^{(همان: ح 3)} و همچنین موثقه‏ی عبدالله بن بکیر که از امام صادق (علیه السلام) روایت کرده است که فرمود:«ما کان من شرط قبل النکاح هدمه النکاح، و ما کان بعد النکاح، فهو جایز»؛^{(وسائل الشیعة: ج 21، ص 46، ح 2)} چون تراضی بر افزایش مهر بعد از عقد نکاح از قبیل شرط بعد از نکاح است.

ما در این مسأله به تفصیل در جلد سوم «کتاب النکاح» ^{(دلیل تحریر الوسیلة: کتاب النکاح: ج 3، ص 296 - 29)} تحقیق کرده ایم و نصوص کتاب و سنت و اجماع اصحاب را آنجا آورده ایم.

پاسخ سؤال دوم: چون افزایش مهر بعد از عقد علی التحقیق با تراضی زوجین جائز است؛ لذا احکام دَین ناشی از مَهر بر آن مترتّب می شود.

تاریخ: 29 ربیع الأول 1442ھ.ق

برابر با: یک شنبه 25 مهر 1399 ھ.ش

حوزه علمیۀ قم:

علی اکبر سیفی مازندرانی

علی اکبر سیفی مازندرانی